Kwestia opłat likwidacyjnych, które były pobierane przez ubezpieczycieli w przypadki zakończenia umowy ubezpieczenia z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (UFK), to temat rzeka zarówno z perspektywy prawa karnego, jak i prawa cywilnego. Wskazane umowy ubezpieczenia, zwane potocznie polisolokatami, zawdzięczają swoją niechlubną opinię wysokim opłatom, które zgodnie z ogólnymi warunkami ubezpieczenia (OWU) należały się ubezpieczycielom w przypadku rezygnacji z umowy. Po opisaniu podstawowych informacji związanych z odzyskiwaniem pieniędzy od Vienna Life (dawna Skandia), AXA i Genrali, w poniższym wpisie opiszę, jak wygląda odzyskanie pieniędzy z polisolokaty Compensa (Compensa Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. Vienna Insurance Group).
Spis treści
Tekst będzie dotyczył tego, czym większość Klientów jest najbardziej zainteresowana, a więc odzyskaniem swoich pieniędzy na drodze cywilnoprawnej – znacznie sprawniejszej niż ewentualna droga prawnokarna.
Odzyskanie opłat likwidacyjnych z polisolokat Compensa
Odzyskanie pieniędzy z polisolokaty Compensa to przede wszystkim odzyskanie tzw. opłaty likwidacyjnej. Czym są słynne opłaty likwidacyjne? Są to opłaty, najczęściej bardzo wysokie, sięgające nawet 100% wartości zgromadzonych środków na polisie, które były pobierane wówczas, gdy Klient chciał zrezygnować z polisy przed upływem terminu, na jaki umowa została zawarta. Miały one oczywiście za zadanie zniechęcić Klienta do podjęcia takie decyzji.
O ile jeszcze polisa by zarabiała (tak jak było to przedstawiane przez agenta przy zawieraniu umowy), to opłata likwidacyjna nie stanowiłaby szczególnej niedogodności. Problem pojawiał się wówczas, gdy polisa traciła na wartości. Wówczas Klient stawiany był przed wyborem nie do pozazdroszczenia. Albo musiał trwać w umowie, z której „ubywało pieniędzy” (i to zarówno poprzez błędne decyzje inwestycyjne, jak i pobierane okresowo opłaty), albo rozwiązać umowę, decydując się na zapłacenie swego rodzaju kary umownej.
Co przy tym istotne, zazwyczaj Klienci byli zaskakiwani informacją o pobranej opłacie likwidacyjnej i dowiadywali się o tym dopiero po rozwiązaniu umowy. Było to związane po pierwsze z dużym poziomem skomplikowaniu zapisów OWU, które uniemożliwiały przeciętnemu konsumentowi zrozumienie ich treści. Po drugie wynikało to stąd, że agenci oferujący te produkty niekoniecznie zwracali na to uwagę konsumentów. Zależało im oczywiście na sprzedaży polisy, a nie na zniechęcaniu do jej zakupu.
Odzyskanie pieniędzy z polisolokaty Compensa – postępowanie sądowe
W pewnym momencie Klienci zaczęli kierować sprawy do sądów, pozywając ubezpieczycieli i domagając się zwrotu pobranych opłat likwidacyjnych. Podstawą roszczeń były przypisy o abuzywności zawarte w Kodeksie cywilnym. Zgodnie z ich treścią, konsumenta nie wiążą postanowienia, które nie został z nim uzgodnione indywidualnie, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając przy tym jego interesy. Sądy podzieliły pogląd konsumentów o abuzywności postanowień dotyczących opłat likwidacyjnych i zaczęły zasądzać na ich rzecz kwoty nienależnie zatrzymanych środków. Odzyskanie pieniędzy z polisolokaty Compensa jest w rzeczy samej możliwe.
Ubezpieczyciele zaczęli stosować przeróżne metody, aby uchronić się przed obowiązkiem zwrotu zatrzymanych środków, np. wprowadzając stosowne wzory na wyliczenie wartości wykupu polisy, zamiast prostych zapisów o opłatach likwidacyjnych. Sądy nie dały się jednak zwieść tych zapisom.
Odzyskanie pieniędzy z polisolokaty Compensa nie zawsze jest jednak oczywistością. Problemem będą tu przykładowo sytuacje, gdy Klient był agentem ubezpieczeniowym, kończył kurs na agenta ubezpieczeniowego lub też składka była kosztem działalności gospodarczej. Jednak również w takich wypadkach, w niektórych stanach faktycznych możliwe jest odzyskanie pieniędzy. Zawsze warto się zatem skonsultować z adwokatem, który przeanalizuje daną sprawę.
Umowa Indywidualnego Ubezpieczenia na Życie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym Mega Fundusz ze Składką Regularną/ Super Fundusz/ Super Fundusz Plus
W przypadku produktu Mega Fundusz podstawą zatrzymania pieniędzy przez ubezpieczyciela był § 22 OWU (a w szczególności § 22 ust. 2 OWU) w zw. z pkt. 2 Załącznika nr 1 do OWU. Zgodnie z § 22 ust. 2 OWU:
„Niezależnie od opłaty stałej wymienionej w ust. 1 powyżej, w przypadku dokonywania Całkowitego wykupu, Towarzystwo pobiera opłatę zmienną dotyczącą umarzanych aktywów, powstałych w wyniku zainwestowania Składek funduszowych należnych w pierwszych 5 latach opłacania Składek regularnych z zastrzeżeniem, że każdy miesiąc zawieszenia opłacania Składek regularnych wydłuża okres pierwszych pięciu lat opłacania Składek regularnych o kolejny miesiąc. Wysokość opłaty zmiennej jest określona w pkt 2 Tabeli opłat za wykup ubezpieczenia umieszczonej w Załączniku nr 1, jako odpowiedni procent wartości aktywów powstałych w wyniku zainwestowania Składek funduszowych należnych w pierwszych 5 latach opłacania Składek regularnych, zróżnicowany ze względu na liczbę Lat ubezpieczenia, z zastrzeżeniem ust. 3 poniżej”.
W przypadku polisy Super Fundusz czy Super Fundusz Plus zapisy ogólnych warunków ubezpieczenia nieznacznie się różniły, ale sens ich pozostawał ten sam. Przytoczone postanowienie umowne jest przykładem zapisu wprowadzającego opłatę likwidacyjną wprost. W tych przypadkach odzyskanie pieniędzy z polisolokaty Compensa jest jak najbardziej możliwe.
Umowa Indywidualnego Ubezpieczenia na Życie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym Compensa Prestiż
Produkt ten zawierał zapisy związane z opłatą likwidacyjną w słowniczku OWU. Zgodnie z § 2 pkt. 39 OWU Wartość Świadczenia Inwestycyjnego określana jest jako suma m.in.
„[…] kwoty pieniężnej powstałej w wyniku umorzenia Jednostek zgromadzonych na Rachunku podstawowym zakupionych za Składkę funduszową należną za okres pierwszych 5 Lat ubezpieczenia i zapłaconą w trakcie trwania Umowy ubezpieczenia, z zastrzeżeniem, że każdy miesiąc zawieszenia opłacania Składek regularnych oraz każdy miesiąc, kiedy Umowa ubezpieczenia posiadała status umowy ubezpieczenia bezskładkowego z ograniczonym zakresem odpowiedzialności albo była rozwiązana, wydłuża okres pierwszych 5 lat opłacania Składek regularnych o kolejny miesiąc, pomnożonej przez wartość Współczynnika Świadczenia inwestycyjnego określonego w Tabeli Współczynników Świadczenia inwestycyjnego, Załącznik nr 1.”
W tym wypadku nie mamy do czynienia ze standardową opłatą likwidacyjną, ale właśnie z zapisem, na podstawie którego ubezpieczyciel w odpowiedni sposób wylicza wartość wykupu polisy. Opłata likwidacyjna jest tu niejako ukryta. Jak wskazałam jednak powyżej, orzecznictwo aktualnie poradziło sobie z tego typu postanowieniami (którym – co istotne – daleko do pożądanej klarowności), tak więc odzyskanie pieniędzy z polisolokaty Compensa i w tych przypadkach nie powinno być problemem.
Odzyskanie opłaty likwidacyjnej Compensa w praktyce
Jak wygląda odzyskanie pieniędzy z polisolokaty Compensa? Z reguły postępowanie w sprawie odzyskania opłaty likwidacyjnej rozpoczyna się od wysłania wezwania do zapłaty. Jest to także jeden z formalnych wymogów wytoczenia powództwa, gdyby do dobrowolnej wypłaty środków przez ubezpieczyciela nie doszło (a najczęściej nie dochodzi). Dodatkowo, bardzo często wysłanie wezwania do zapłaty pozwoli nam określić od kiedy możemy liczyć odsetki. Odzyskanie opłaty likwidacyjnej Compensa powinniśmy rozpocząć zatem właśnie od tego kroku.
Po etapie przedsądowym, jeżeli nie przyniósł on oczekiwanych rezultatów, można przystąpić do przygotowania i złożenia pozwu w sądzie. W tym piśmie wszczynającym postępowanie sądowe konieczne jest dokładne opisanie stanu faktycznego oraz przedstawienie wszelkich dowodów na poparcie swoich twierdzeń. Sąd może wydać w sprawie nakaz zapłaty i po jego otrzymaniu ubezpieczyciel ma dwie możliwości – albo wniesie sprzeciw, albo dobrowolnie wypłaci kwotę orzeczoną nakazem zapłaty co oznacza zwrot opłaty likwidacyjnej Compensa. W tym pierwszym wypadku wyznaczana jest rozprawa, na której obecność Klienta co do zasady nie jest wymagana. Zazwyczaj sprawa kończy się na pierwszym posiedzeniu sądowym.
Po ogłoszeniu wyroku, stronom przysługuje prawo złożenia wniosku o uzasadnienie, a następnie zaskarżenia wyroku apelacją. W przypadku wygranej sprawy w pierwszej instancji, wyrok często nie jest przy tym zaskarżany przez ubezpieczyciela i dochodzi do wypłaty pieniędzy. Zwrot opłaty likwidacyjnej Compensa w takim wypadku następuje po kilku miesiącach od rozpoczęcia całej sprawy.
Zwrot opłaty likwidacyjnej Compensa – praktyczne kroki
Aby uprościć to co zostało napisane powyżej, można powiedzieć, że odzyskanie opłaty likwidacyjnej Comepensa związane z jest z koniecznością podjęcia poniższych czynności:
- przygotowanie wezwania do zapłaty
- złożenie pozwu w sądzie
- rozprawa
- wyrok
- apelacja (aktualnie jest to rzadkość)
- wyrok II Instancji
Kancelaria Kraków – Pomoc prawna
Wyżej wymienione przykłady umów ubezpieczenia z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi (UFK) nie są wszystkimi, które oferowała w swojej ofercie Compensa. Jeżeli posiadacie lub posiadaliście Państwo produkt tego typu, a zgodnie z umową ubezpieczycielowi przysługuje prawo do zatrzymania opłaty likwidacyjnej, warto skonsultować w kancelarii prawnej postanowienia OWU, aby ustalić, czy tego typu zapisy rzeczywiście Państwa wiążą. W większości przypadków zarzut abuzywności będzie zasadny, a odzyskanie pieniędzy z polisolokaty Compensa jak najbardziej możliwe. Pomoc adwokata umożliwi Państwu także prawidłowe skonstruowanie pozwu oraz sprawne poprowadzenie sprawy przed sądem.
Jeżeli potrzebowaliby Państwo pomocy prawnej w opisanym zakresie, zapraszam na spotkanie w Kancelarii Adwokackiej w Krakowie. Obszar mojej działalności obejmuje nie tylko Kraków, lecz również Katowice, Częstochowę, Kielce, Tarnów czy Rzeszów. W razie potrzeby pomoc prawna może być przy tym świadczona na terenie całego kraju, a spotkanie może odbyć się w trybie zdalnym przy zachowaniu odpowiednich środków bezpieczeństwa.
