W ostatnim wpisie poruszyłam tematykę zarzutu manipulacji wysokością przychodu w celu uzyskania wsparcia z tzw. Tarczy Antykryzysowej. W dzisiejszym wpisie chciałabym się z kolei zająć kwestią obrotu gospodarczego: manipulowanie wysokością obrotów jest równie problematyczne. Pojęcie to wymienione przy przepisach dotyczących świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy oraz dofinansowania części kosztów wynagrodzeń pracowników. Ustawodawca wprowadził na potrzeby Tarczy Antykryzysowej własną definicję pojęcia obrotów gospodarczych, której stosowanie może nastręczać problemy w praktyce stosowania przepisów.
Spis treści
Zmniejszenie sprzedaży towarów lub usług w ujęciu ilościowym lub wartościowym
Zgodnie z definicją ustawową przez spadek obrotów gospodarczych rozumie się zmniejszenie sprzedaży towarów lub usług w ujęciu ilościowym lub wartościowym. W zależności od rodzaju pomocy, o jaki stara się przedsiębiorca, porównywane będą poszczególne okresy, a spadek obrotów musi nastąpić o określony procent.
Jak rozumieć sformułowanie spadku sprzedaży w ujęciu ilościowym bądź wartościowym? Wydaje się, że w przypadku spadku ilościowego ustawodawca miał na myśli ilość pojedynczych usług lub towarów, które są sprzedawane. Jeżeli zatem usługodawca wcześniej wykonywał w miesiącu 100 usług (np. fryzjer strzygł sto osób), to w sytuacji, w której w relewantnym okresie wykonał 60 usług, nastąpił spadek ilościowy o 40%.
Spadek wartościowy należy z kolei odnieść do wartości wszystkich towarów lub usług, które zostały sprzedane. Nawet zatem jeśli fryzjer wykonał w relewantnym okresie 100 usług, jednak ich łączna wartość była niższa o 40% od łącznej wartości 100 usług w poprzednim okresie, to także będziemy mieli do czynienia ze spadkiem obrotów gospodarczych. Ilość bowiem nie zawsze przekłada się na jakość i wartość. Pozostając przy przykładzie fryzjera, inna jest bowiem wartość podcięcia końcówek, a inna ułożenia fryzury weselnej czy też trwałej ondulacji.
Czy faktura wystawiona w kolejnym miesiącu wpływa na wysokość obrotów gospodarczych?
To, kiedy zostanie wystawiona faktura, nie ma generalnie znaczenia dla oceny tego, jaka była wysokość obrotów gospodarczych w danym miesiącu. Dla przypomnienia, podstawową zasadą jest to, że faktura powinna być wystawiona nie później niż 15-tego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę. Data ta nie ma jednak znaczenia z perspektywy oceny powstania przychodu czy też powstania obowiązku podatkowego w zakresie VAT-u. Dla obu tych zdarzeń relewantny będzie co do zasady moment sprzedaży (dostawy) lub wykonania usługi. Data wystawienia faktury ma jedynie znaczenie z perspektywy wypełnienia „obowiązku księgowego”. Notabene, aby faktura była zgodna z prawdą, powinna zawierać datę dostawy lub wykonania usługi odrębną od daty wystawienia.
Niezależnie jednak od kwestii podatkowych, związanych ze zdarzeniami, które ustawodawca łączy z określonymi konsekwencjami, podkreślić należy, że Tarcza Antykryzysowa nie odwołuje się w kontekście obrotów gospodarczych do żadnych terminów związanych z prawem podatkowym. Przyjąć należy, że data wystawienia faktury nie ma tutaj znaczenia, a o wysokości obrotów gospodarczych w danym miesiącu będzie zawsze decydowała wyłącznie ilość lub wartość sprzedanych towarów lub usług.
Odpowiedzialność karna za manipulowanie wysokością obrotów gospodarczych
W sytuacji, w której ustawa wymaga oświadczenia przedsiębiorcy o spadku obrotu jako podstawy do uzyskania wsparcia, o które ten się ubiega, będzie ono odbierane pod rygorem odpowiedzialności karnej. W takim przypadku, jeżeli zostanie złożone nieprawdziwe oświadczenia, będzie można mówić o odpowiedzialności za fałszywe zeznania na podstawie art. 233 § 6 k.k.
Podobnie, jak w przypadku manipulowania osiągniętym przychodem, manipulowanie wysokością obrotów wypełniać może znamiona oszustwa „zwykłego” z art. 286 k.k. bądź też oszustwa finansowego z art. 297 k.k. Wszystko zależeć będzie od okoliczności faktycznych sprawy.
Co grozi za manipulowanie wysokością obrotów gospodarczych?
Kara za manipulowanie wysokością obrotów zależeć będzie od przyjętej kwalifikacji prawnej zachowania.
Zgodnie z art. 233 § 1 k.k. złożenie fałszywego oświadczenia zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Na zasadach ogólnych sprawcy możne jednak wymierzyć karę ograniczenia wolności lub grzywny zamiast więzienia. Warto także pamiętać, że cofniecie wniosku, który zawierał nieprawdziwe oświadczenie, może być podstawą nadzwyczajnego złagodzenia kary.
Oszustwo z art. 286 § 1 k.k. także jest zagrożone karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. W przypadku oszustwa finansowego kara jest nieco niższa, do 5 lat pozbawienia wolności. Często przy tym oba te przestępstwa idą w parze, a kara wymierzana jest na podstawie art. 286 § 1 k.k.
Jak bronić się przed zarzutem manipulowania wysokością obrotów gospodarczych?
Nie tylko jako adwokat, ale także jako przedsiębiorca, zdaję sobie sprawę jak nieprecyzyjne są sformułowania, którymi posługuje się ustawodawca, i jak łatwo o błąd. W swojej pracy staram się pomagać osobom, które nieświadomie, przez pomyłkę, złożyły nieprawdziwe oświadczenie. Przekonanie organów wymiaru sprawiedliwości do swojej racji nie jest zadaniem prostym, ale jest to możliwe. Zainteresowanych odsyłam także do oferty: Oszustwo.
Jeżeli potrzebowaliby Państwo pomocy prawnej w opisanym zakresie, zapraszam na spotkanie w Kancelarii Adwokackiej w Krakowie. Obszar mojej działalności obejmuje nie tylko Kraków, lecz również Katowice, Częstochowę, Kielce, Tarnów czy Rzeszów. W razie potrzeby pomoc prawna może być przy tym świadczona na terenie całego kraju, a spotkanie może odbyć się w trybie zdalnym przy zachowaniu odpowiednich środków bezpieczeństwa.
