Blog

Jak napisać uzasadnienie apelacji karnej?

W jednym z poprzednich wpisów zajmowałam się problematyką apelacji w sprawie karnej (zob. Apelacja od wyroku w sprawie karnej – jak ją napisać?). Odpowiadam na pytania, czym jest apelacja i jakie są jej elementy i formalne wymogi. Prawidłowe przygotowanie tego pisma pod kątem formalnym jakkolwiek doprowadzi do rozpoznania sprawy przez sąd odwoławczy, tak skuteczność tego środka zależeć będzie także od jego uzasadnienia. Uzasadnienie apelacji karnej z tego powodu jest kluczowe, iż chodzi wszak o to, aby przekonać sąd odwoławczy do tego, że podniesione przez nas zarzuty zasługują na uwzględnienie, a wyrok sądu I instancji należy zmienić bądź uchylić.

Spis treści

Apelacja karna: zasady pisania

Kodeks postępowania karnego nie zawiera wskazówek, jak powinno wyglądać uzasadnienie apelacji karnej. Strony postępowania mają tutaj pewną swobodę – ograniczoną przede wszystkim wymogami jasności i zrozumiałości wywodu. W praktyce przyjmuje się, że na początku ma miejsce wyjaśnienie podstaw zarzutów prawa procesowego, następnie błędów w ustaleniach faktycznych, a na końcu zarzutów prawa materialnego. Kolejność ta jest istotna zwłaszcza w przypadku zarzutów alternatywnych – w pierwszej kolejności kwestionujemy sposób procedowania. Jeśli sąd mógłby się nie przychylić do tych zarzutów, wówczas – przy założeniu prawidłowo ustalonego stanu faktycznego – warto zwrócić uwagę na ewentualną obrazę prawa materialnego.

Jeżeli kwestie formalnoprocesowe mogą budzić wątpliwości (np. przedłużenie terminu z uwagi na jego upływ w dzień wolny od pracy), na samym początku uzasadnienia warto się także odnieść do tego.

Uzasadnienie zarzutów prawa procesowego

W tej kategorii zarzutów należy się odnieść do poszczególnych przepisów procedury karnej i wyjaśnić, dlaczego naszym zdaniem zostały one naruszone przez sąd I instancji. Trzeba pamiętać, że samo „suche” zwrócenie uwagi na naruszenie danego przepisu nie jest wystarczające. Przy błędach proceduralnych należy wykazać także to, w jaki sposób owo naruszenie mogło wywrzeć wpływ na wynik sprawy.

Uzasadnienie błędów w ustaleniach faktycznych

Podobnie jak w przypadku zarzutów dotyczących naruszenia przepisów postępowania, błędy w ustaleniach faktycznych mają znaczenie tylko wówczas, gdy mogły one mieć wpływ na treść wyroku.

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych budzi przy tym w praktyce sporo wątpliwości. Zazwyczaj podnosi się go w związku z  naruszeniem przepisów dotyczących gromadzenia i oceny dowodów. W tym też zakresie pokrywać się on może z naruszeniem przepisów postępowania, a to – art. 7 k.p.k. i zasadą swobodnej oceny dowodów oraz art. 410 k.p.k. i wymogiem, aby podstawą wyroku był całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy. Taki przypadek wystąpi przykładowo w sytuacji czynienia ustaleń w oparciu o dowód nieprzeprowadzony na rozprawie lub pominięcia istotnego dowodu, który został formalnie przeprowadzony. W praktyce błąd w ustaleniach faktycznych często może być również mylony z błędną wykładnią przepisów prawa materialnego. Problemem są zwłaszcza znamiona ocenne, jak „przypadek mniejszej wagi” przy przestępstwach przeciwko mieniu. Prawidłowa kwalifikacja danego uchybienia będzie wymaga dokładnej analizy treści uzasadnienia wyroku sądowego.

Uzasadnienie zarzutów prawa materialnego

W pewnym uproszczeniu zarzuty prawa materialnego możemy podzielić na te, które dotyczą części ogólnej kodeksu karnego (ogólne zasady odpowiedzialności karnej oraz wymiaru kary) oraz te, które dotyczą części szczególnej, ewentualnie przepisów zawartych w odrębnych ustawach (poszczególny typy przestępstw).

W uzasadnieniu należy wskazać dlaczego kwestionujemy wykładnię prawa zaproponowaną przez sąd I instancji oraz jak naszym zdaniem powinna ona wyglądać. Dobrze jest w tym zakresie powoływać się na orzeczenia innych sądów, w tym Sądu Najwyższego, które popierają nasze stanowisko. Wartościowe będzie także przywołanie korzystnych dla naszego stanowiska poglądów doktryny prawa karnego (komentarze, monografie, artykuły). Zwłaszcza ten element wymaga wiedzy prawniczej i znajomości praktyki orzeczniczej.

Uzasadnienie kwestii formalnoprocesowych

Odrębnie warto się zawsze odnieść w kilku zdaniach do kwestii formalnych. Tak jak wspomniałam powyżej, może to być wyjaśnienie, dlaczego apelacja karna jest składana 15. dnia po otrzymaniu wyroku wraz z uzasadnieniem. Jakkolwiek takie kwestie formalne sąd powinien brać pod uwagę z urzędu, to z tzw. ostrożności procesowej warto jest na wstępnie podkreślić. Pamiętać należy, że nikt nie jest nieomylny.

Apelacja karna przygotowana przez adwokata

Jak widać, prawidłowe przygotowanie uzasadnienia apelacji w sprawie karnej, tak aby mogła ona odnieść zamierzony skutek, nie jest zadaniem łatwym. Pamiętać jednocześnie należy, że szansa na złożenie apelacji od wyroku jest zasadniczo jedna. Warto zatem skontaktować się uprzednio z adwokatem do spraw karnych, aby pomógł on w przygotowaniu takiego pisma. Wykorzystując posiadaną wiedzę i doświadczenie będzie on w stanie rzetelnie przeanalizować sprawę oraz zapadły w niej wyrok, tak aby skutecznie go zaskarżyć na korzyść Klienta.

Jeżeli potrzebowaliby Państwo pomocy prawnej w opisanym zakresie, zapraszam na spotkanie w Kancelarii Adwokackiej w Krakowie. Obszar mojej działalności obejmuje nie tylko Kraków, lecz również Katowice, Częstochowę, Kielce, Tarnów czy Rzeszów. W razie potrzeby pomoc prawna może być przy tym świadczona na terenie całego kraju, a spotkanie może odbyć się w trybie zdalnym przy zachowaniu odpowiednich środków bezpieczeństwa.

dr Aleksandra Rychlewska-Hotel, adwokat

dr Aleksandra Rychlewska-Hotel, adwokat

Jestem adwokatem specjalizującym się w prawie karnym. Ukończyłam studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie uzyskałam również stopień doktora nauk prawnych z dziedziny prawa karnego. Jestem członkiem Izby Adwokackiej w Krakowie. Więcej o mnie...

Bezpieczeństwo prawnokarne
Jak mogę Państwu pomóc?
Zakres pomocy prawnej różnić się będzie w zależności od Państwa roli w postępowaniu karnym: osoba oskarżona bądź pokrzywdzona. Odrębna oferta kierowana jest także do jednostek organizacyjnych, gdzie pomoc prawna ma zasadniczo charakter pozaprocesowy.
sprawy karne - osoba pokrzywdzona

Pokrzywdzony

sprawy karne - jednostka organizacyjna

Jednostka organizacyjna

Kontakt