Postępowanie upadłościowe odnosi się dziś nie tylko do przedsiębiorców. Co raz popularniejsza staje się tzw. upadłość konsumencka. Choć konsumentowi nie grozi odpowiedzialność karna za brak zgłoszenia wniosku o upadłość w terminie w przypadku stanu niewypłacalności, jak ma to miejsce w przypadku członków zarządu spółek handlowych (art. 586 k.s.h.), tak jest to atrakcyjne rozwiązanie w sytuacji piętrzących się postępowań egzekucyjnych, umożliwiające „nowy start”. Już w tym miejscu warto przy tym podkreślić, iż nie wszystkie długi ulegają umorzeniu po przeprowadzeniu postępowania upadłościowego, a jednym z wyjątków jest obowiązek naprawienia szkody orzeczony w postępowaniu karnym (więcej w tym temacie we wpisie: Obowiązek naprawienia szkody w praktyce).
Spis treści
Nowelizacja prawa upadłościowego, która weszła w życie 24 marca 2020 r. znaczenie uprościła drogę do ogłoszenia upadłości konsumenckiej i do skutecznego oddłużenia. Ustawodawca wyszedł z założenia, że pozostawanie przez dłużnika w spirali zadłużenia nie służy interesom nikogo. Wierzyciele nie są w stanie odzyskać najczęściej i tak żadnych środków, ponieważ dłużnik albo nie posiada żadnego majątku albo formalnie go nie posiada. Dłużnik nie widzi natomiast celu w podjęciu pracy zarobkowej czy wytworzeniu majątku w inny sposób, ponieważ jakiekolwiek składniki majątkowe byłyby i tak „rozszarpywane” od razu przez wierzycieli. W końcu cierpi na tym także interes społeczny, gdyż dłużnik nie może wrócić do normalnego życia, zasilając tylko grupę osób żyjących z pomocy socjalnej czy też ucieka w szarą strefą nie płacąc podatków. Pokrzywdzonym jest tu rzecz jasna także Skarb Państwa, gdyż do budżetu nie wpływa podatek dochodowy.
Postawienie grubej kreski w pewnym momencie życia i „nowy start”, jakim jest ogłoszenie upadłości konsumenckiej, jest odpowiedzią na te problemy. Po pierwsze dłużnik uzyskuje ochronę przed postępowaniami egzekucyjnym (samo postępowanie upadłościowe pełni tu rolę swoistego uniwersalnego postępowania upadłościowego). Po drugie wierzyciele uzyskują możliwość równego zaspokojenia się z tego majątku, który pozostał, jak również ze środków wpłacanych przez dłużnika w ramach wykonywania planu spłaty. Po trzecie w końcu, po zakończeniu postępowania upadłościowego długi dłużnika, powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości konsumenckiej, umarzają się i wraca on do normalnego życia.
Upadłość konsumencka – co to takiego?
Upadłość konsumencka jest specjalnym postępowaniem sądowym, którego celem jest oddłużenie, czyli umorzenie zobowiązań. W jego trakcie dochodzi do sprzedaży przez syndyka całego posiadanego przez dłużnika majątku, a środki pozyskane z tego tytułu są przeznaczane do podziału pomiędzy wierzycieli. Ponadto w ramach tego postępowania może dojść do wydania postanowienia o ustaleniu planu spłaty (które będzie zobowiązywało dłużnika do wpłaty comiesięcznych kwot przez określony czas) lub do umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalania planu spłaty – od razu lub warunkowo.
Warunki ogłoszenia upadłości
Upadłość konsumencka ma zastosowanie w stosunku do osób, których upadłości nie można ogłosić zgodnie z przepisami przewidzianymi dla przedsiębiorców. Co do zasady można powiedzieć, że każda osoba fizyczna niebędąca przedsiębiorcą może skorzystać z tego postępowanie, jeżeli znajduje się w stanie niewypłacalności. Stan niewypłacalności rozumieć tymczasem należy jako stan, w którym dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych.
Upadłość konsumencka a działalność gospodarcza
Zgodnie z aktualnym stanem prawnym osoba, która prowadziła działalność gospodarczą i zaprzestała jej prowadzenia, może zgłosić wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Możliwość ta będzie występować nawet wówczas, gdy dłużnik nie dopełnił obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości jako przedsiębiorca. Poprzednio istniała konieczność odczekania 10 lat. Głównym powodem, dla których jednoosobowi przedsiębiorcy nie składali wniosków o ogłoszenie upadłości firmy, były związane z tym koszty. Aktualnie wcześniejsze prowadzenie działalności gospodarczej nie stanowi już problemu i po jej zaprzestaniu, choćby następnego dnia możliwe będzie złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
Podmioty zainteresowane tymczasem „upadłością dla przedsiębiorców” odsyłam zarazem do wcześniejszego wpisu: Upadłość firmy.
Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej
Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej wypełnia się na stosownym formularzu. Zgodnie z art. 4912 ust. 4 prawa upadłościowego, powinien on zawierać:
1) imię i nazwisko, miejsce zamieszkania, adres oraz numer PESEL dłużnika, a jeżeli dłużnik nie posiada numeru PESEL – inne dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację;
1a) NIP dłużnika, jeżeli dłużnik miał taki numer w ciągu ostatnich dziesięciu lat przed dniem złożenia wniosku;
2) wskazanie miejsc, w których znajduje się majątek dłużnika;
3) wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie;
4) aktualny i zupełny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników;
5) spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty;
6) spis wierzytelności spornych z zaznaczeniem zakresu w jakim dłużnik kwestionuje istnienie wierzytelności; wskazanie wierzytelności w spisie wierzytelności spornych nie stanowi jej uznania;
7) listę zabezpieczeń ustanowionych na majątku dłużnika wraz z datami ich ustanowienia, w szczególności hipotek, zastawów i zastawów rejestrowych;
8) informację o osiągniętych przychodach oraz o kosztach poniesionych na swoje utrzymanie oraz osób pozostających na utrzymaniu dłużnika, w ostatnich sześciu miesiącach przed dniem złożenia wniosku;
9) informację o czynnościach prawnych dokonanych przez dłużnika w ostatnich dwunastu miesiącach przed dniem złożenia wniosku, których przedmiotem były nieruchomości, akcje lub udziały w spółkach;
10) informację o czynnościach prawnych dokonanych przez dłużnika w ostatnich dwunastu miesiącach przed dniem złożenia wniosku, których przedmiotem były ruchomości, wierzytelności lub inne prawa, których wartość przekracza 10 000 zł;
11) oświadczenie o prawdziwości danych zawartych we wniosku.
W przypadku wartości, o której mowa w pkt 10, ustala się ją dla wszystkich czynności dotyczących tego samego prawa lub wierzytelności, dokonanych przez dłużnika w ostatnich dwunastu miesiącach przed dniem złożenia wniosku.
Dobrze napisany wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej powinien zawierać również odpowiednie uzasadnienie, w którym wyjaśnione zostaną przyczyny stanu niewypłacalności. Wniosek należy poprzeć również stosownymi dokumentami – najczęściej będą to różnego rodzaju wezwania do zapłaty, pisma od komornika, wyroki czy nakazy zapłaty. Katalog ten nie jest jednak zamknięty i w grę mogą wchodzić również innego typu dokumenty.
Upadłość konsumencka – konsekwencje
Upadłość konsumencka pociąga za sobą pewne konsekwencje. Skutki ogłoszenia upadłości możemy podzielić na te pozytywne oraz negatywne.
Pozytywne skutki ogłoszenia upadłości
Do skutków pozytywnych zaliczyć na pewno należy zawieszenie postepowań egzekucyjnych toczących się przeciwko dłużnikowi, a następnie ich umorzenie. Nie ma również możliwości, aby nowe postępowania egzekucyjne były wszczynane. Postępowania sądowe, które dotyczą wierzytelności podlegających zgłoszeniu do masy upadłości, również powinny zostać zawieszone, a ostatecznie umorzone. Ponadto, upadłość konsumencka wstrzymuje dalsze naliczanie odsetek od zaległości. Najważniejszym jednak skutkiem (co prawda odsuniętym nieco w czasie) jest uzyskanie oddłużenia, a więc umorzenie wszelkich niezaspokojonych wierzytelności, które powstały przed dniem ogłoszenia upadłości. Co więcej, niedopuszczalne jest wszczęcie postępowania egzekucyjnego dotyczącego wierzytelności powstałej przed dniem ustalenia planu spłaty wierzycieli. Upadły otrzymuje zatem tzw. „czystą kartę”.
Na co zwracałam już uwagę na początku, nie wszystkie jednak zobowiązania będą mogły zostać umorzone. Zgodnie z art. 49121 § 2 prawa upadłościowego:
Nie podlegają umorzeniu zobowiązania o charakterze alimentacyjnym, zobowiązania wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, zobowiązania do zapłaty orzeczonych przez sąd kar grzywny, a także do wykonania obowiązku naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, zobowiązania do zapłaty nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonych przez sąd jako środek karny lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie, jak również zobowiązania do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem oraz zobowiązania, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu.
Negatywne skutki ogłoszenia upadłości
Upadłość konsumencka pociąga za sobą rzecz jasna pewne niedogodności, często bardzo istotne. Do negatywnych skutków zaliczymy przede wszystkim wejście całego majątku dłużnika do masy upadłości, która będzie podlegać likwidacji przez syndyka. Syndyk przejmuje także zarząd całym majątkiem upadłego, a dłużnik nie jest uprawniony do dysponowania składnikami swojego majątku. Również wszystkie przedmioty majątkowe nabywane przez dłużnika po ogłoszeniu upadłości będą zasilały skład masy upadłości. Od tej zasady przewidziane są pewne wyjątki, jak np. wysokość wynagrodzenia za pracę w kwocie niepodlegającej zajęciu egzekucyjnym. Likwidacja masy upadłości może również oznaczać konieczność sprzedaży zajmowanego mieszkania, przy czym z kwoty uzyskanej ze sprzedaży wydziela się dłużnikowi kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu za okres od dwunastu do dwudziestu czterech miesięcy.
Jeżeli chodzi o zobowiązania, które były płatne w ratach, np. kredyty i pożyczki, to upadłość konsumencka powoduje, że stają się one natychmiast wymagalne w pełnej wysokości. Nie zmienia to jednak faktu, że będą one podlegały umorzeniu na standardowych zasadach jak inne zobowiązania. Wszyscy znani syndykowi wierzyciele zostaną przy tym poinformowani przez niego o ogłoszeniu upadłości.
Powyższe nie wyczerpuje oczywiście wszystkich skutków związanych z upadłością konsumencką, a ma jedynie zobrazować, z czym należy się liczyć. Upadłości konsumenckiej nie należy się jednak obawiać. Jej celem jest globalne rozwiązanie pewnych problemów finansowych, z którymi mierzy się dłużnik. Kwestię tę rozumieją także syndycy. Syndyk jest co prawda podmiotem neutralnym w całym postępowaniu upadłościowym – nie jest ani po stronie dłużnika, ani wierzycieli, a jego zadaniem jest dopilnowanie, aby postępowanie przebiegało zgodnie z prawem. Postawa syndyka i jego podejście do dłużnika często jednak pokazuje, że „postępowanie to zostało stworzone dla ludzi”.
Plan spłaty – co to takiego?
Plan spłaty jest szczególnym postanowieniem sądu, w którym dokonuje się podziału funduszy masy upadłości oraz decyduje się o konieczności dokonywania przez upadłego wpłat na poczet spłaty wierzycieli.
Zgodnie z art. 49115 ust. 5 prawa upadłościowego, w postanowieniu o ustaleniu planu spłaty wierzycieli sąd:
1) wymienia wierzycieli uczestniczących w planie spłaty;
2) dokonuje podziału funduszy masy upadłości pomiędzy wierzycieli uczestniczących w planie spłaty, jeżeli w postępowaniu zgromadzono fundusze masy upadłości;
3) ustala, czy upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa;
4) określa, w jakim zakresie i okresie, nie dłuższym niż trzydzieści sześć miesięcy, upadły jest obowiązany spłacać zobowiązania, które w postępowaniu upadłościowym prowadzonym zgodnie z przepisami części pierwszej zostałyby uznane na liście wierzytelności, oraz jaka część zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości zostanie umorzona po wykonaniu planu spłaty wierzycieli.
Każda upadłość konsumencka będzie wyglądać inaczej. W pewnych okolicznościach plan spłaty może być ustalony na okres nawet do 84 miesięcy. Będzie tak wówczas, gdy upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Okres spłaty może być jednak także krótszy – do roku, gdy w drodze wykonania planu spłaty wierzycieli dłużnik spłaci co najmniej 70% zobowiązań objętych planem spłaty wierzycieli lub do dwóch lat, gdy poziom zaspokojenia wierzycieli będzie wynosił 50%.
Ustalenie planu spłaty
Wydanie postanowienia o ustaleniu planu spłaty oznacza zakończenie postępowania upadłościowego. Dłużnik odzyskuje prawo zarządu swoim majątkiem. Jak wynika z art. 49118 ust. 3 prawa upadłościowego:
Upadły jest obowiązany składać sądowi corocznie, do końca kwietnia, sprawozdanie z wykonania planu spłaty wierzycieli za poprzedni rok kalendarzowy, w którym wykazuje osiągnięte przychody, spłacone kwoty oraz nabyte składniki majątkowe o wartości przekraczającej przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku za ostatni kwartał okresu sprawozdawczego, ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Do sprawozdania upadły dołącza kopię złożonego rocznego zeznania podatkowego.
Co istotne, w sytuacji pogorszenia lub polepszenia się sytuacji majątkowego upadłego w trakcie wykonywania planu spłaty, możliwa jest zmiana planu spłaty wierzycieli. Muszą jednak wystąpić ku temu stosowne przesłanki. Przykładowo, poprawa sytuacji majątkowej musi być istotna i musi wynikać z innych przyczyn niż zwiększenie się wynagrodzenia za pracę lub dochodów uzyskiwanych z osobiście wykonywanej przez upadłego działalności zarobkowej, np. darowizna lub odziedziczenie spadku. Upadły może być zatem spokojny co do tego, że jego wyższe zarobki nie spowodują zmiany planu spłaty.
Po wykonaniu obowiązków objętych planem spłaty, sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości i niewykonanych w wyniku wykonania planu spłaty wierzycieli. Wydanie tego postanowienia oznacza długo wyczekiwane oddłużenie.
Zgłoszenie wierzytelności po ogłoszeniu upadłości
Aby wierzyciel mógł wziąć udział w postępowaniu upadłościowym, musi on wykazać się pewną aktywnością i zgłosić swoją wierzytelność syndykowi. Powinno to nastąpić w terminie oznaczonym w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości – co do zasady jest to 30 dni o dnia obwieszczenia o ogłoszeniu upadłości w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Zgłoszenia dokonuje się na piśmie w dwóch egzemplarzach i zgodnie z art. 240 prawa upadłościowego powinno ono zawierać:
1) imię i nazwisko albo nazwę wierzyciela i odpowiednio jego miejsce zamieszkania albo siedzibę, adres oraz numer PESEL albo numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku ich braku – inne dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację;
2) określenie wierzytelności wraz z należnościami ubocznymi oraz wartość wierzytelności niepieniężnej;
3) dowody stwierdzające istnienie wierzytelności; jeżeli wierzytelność została uznana w spisie wierzytelności sporządzonym w postępowaniu restrukturyzacyjnym, wystarczające jest powołanie się na tę okoliczność;
4) kategorię, do której wierzytelność ma być zaliczona;
5) zabezpieczenia związane z wierzytelnością;
6) w razie zgłoszenia wierzytelności, w stosunku do której upadły nie jest dłużnikiem osobistym, przedmiot zabezpieczenia, z którego wierzytelność podlega zaspokojeniu;
7) stan sprawy, jeżeli co do wierzytelności toczy się postępowanie sądowe, administracyjne, sądowoadministracyjne lub przed sądem polubownym;
8) jeżeli wierzyciel jest wspólnikiem albo akcjonariuszem spółki będącej upadłym – ilość posiadanych udziałów albo akcji oraz ich rodzaj;
9) numer rachunku bankowego wierzyciela, jeżeli wierzyciel posiada taki rachunek.
Wierzyciel, który zgłosił wierzytelność po upływie terminu wyznaczonego do zgłaszania wierzytelności, ponosi zryczałtowane koszty postępowania upadłościowego wynikłe z tego zgłoszenia – nawet jeżeli opóźnienie powstało bez jego winy, w wysokości stanowiącej równowartość 15% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Wyjątek stanowi przy tym sytuacja, gdy zgłoszenie wierzytelności po upływie terminu jest wynikiem dokonania przez syndyka korekty deklaracji lub innego tego typu dokumentu obejmującego rozliczenie. Aktualnie (stan na rok 2020 r.) zryczałtowane koszty zgłoszenia wierzytelności po terminie wynoszą 805,60 zł. Warto jednak pamiętać, że zgłoszenia wierzytelności dokonane po złożeniu przez syndyka projektu spłaty wierzycieli pozostawia się bez rozpoznania.
Wierzyciel, który nie zgłosił swojej wierzytelności nie będzie brał udziału w podziale środków uzyskanych z likwidacji masy upadłości ani z wpłat dokonywanych w ramach realizacji planu spłaty. Zgodnie natomiast z art. 49115 ust. 5 prawa upadłościowego:
W przypadku braku zgłoszeń wierzytelności i braku wierzytelności, które w postępowaniu upadłościowym prowadzonym zgodnie z przepisami części pierwszej podlegałyby z urzędu umieszczeniu na liście wierzytelności, sąd, po upływie terminu do zgłoszenia wierzytelności, wydaje postanowienie o umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, chyba że w toku postępowania nie zostały zaspokojone koszty tego postępowania tymczasowo pokryte przez Skarb Państwa lub inne zobowiązania masy upadłości.
Wierzyciele bardzo często zapominają lub nie chcą zgłaszać się w postepowaniu upadłościowym, wychodząc z założenia, że pewnie i tak nie odzyskają żadnych pieniędzy. Sytuacja normowana powyższym przepisem jest zatem jak najbardziej do pomyślenia. Jeżeli zatem dłużnikowi uda się zaspokoić koszty samego postępowania (np. z pomocą rodziny), wówczas i tak otrzyma on umorzenie wszystkich swoich długów.
Upadłość konsumencka a wspólność majątkowa małżeńska
Upadłość konsumencka ma doniosłe skutki związane ze wspólnością majątkową małżeńską. Zgodnie z art. 124 prawa upadłościowego:
1. Z dniem ogłoszenia upadłości jednego z małżonków powstaje między małżonkami rozdzielność majątkowa, o której mowa w art. 53 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2019 r. poz. 2086 i 2089). Jeżeli małżonkowie pozostawali w ustroju wspólności majątkowej, majątek wspólny małżonków wchodzi do masy upadłości, a jego podział jest niedopuszczalny.
2.(uchylony)
3. Małżonek upadłego może dochodzić w postępowaniu upadłościowym należności z tytułu udziału w majątku wspólnym, zgłaszając tę wierzytelność sędziemu-komisarzowi.
4. Domniemywa się, że majątek wspólny powstały w okresie prowadzenia przedsiębiorstwa przez upadłego został nabyty ze środków pochodzących z dochodów tego przedsiębiorstwa.
5. Do masy upadłości nie wchodzą przedmioty służące wyłącznie małżonkowi upadłego do prowadzenia działalności gospodarczej lub zawodowej, choćby były objęte majątkową wspólnością małżeńską, z wyjątkiem przedmiotów majątkowych nabytych do majątku wspólnego w ciągu dwóch lat przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.
Składając wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, trzeba się zatem liczyć się z tym, że majątek wspólny zasili masę upadłości i będzie podlegał sprzedaży przez syndyka celem zaspokojenia wierzycieli. Pomimo tego upadłość konsumencka jednego z małżonków w dalszym ciągu może być atrakcyjnym rozwiązaniem z punktu widzenia interesów rodziny, biorąc pod uwagę w szczególności łączną wysokość zadłużenia. Co więcej, warto pamiętać o tym, że małżonek upadłego będzie mógł dochodzić należności z tytułu udziału w majątku wspólnym w drodze zgłoszenia wierzytelności, co w rezultacie może prowadzić do „odzyskania części majątku”.
Warto także pamiętać, że zdarzenia prawne prowadzące do ustanowienia rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami, które miały miejsce w niedalekiej przeszłości od dnia złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, mogą być uznane za bezskuteczne w stosunku do masy upadłości. Zgodnie bowiem z art. 125 prawa upadłościowego:
1. Ustanowienie rozdzielności majątkowej na podstawie orzeczenia sądu w ciągu roku przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości jest bezskuteczne w stosunku do masy upadłości, chyba że pozew o ustanowienie rozdzielności majątkowej został złożony co najmniej na dwa lata przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.
2. Po ogłoszeniu upadłości nie można ustanowić rozdzielności majątkowej z datą wcześniejszą niż data ogłoszenia upadłości.
3. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, gdy rozdzielność majątkowa powstała z mocy prawa w ciągu roku przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w wyniku rozwodu, separacji albo ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków, chyba że pozew lub wniosek w sprawie został złożony co najmniej dwa lata przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Rozwiedziony małżonek upadłego albo małżonek upadłego może w drodze powództwa lub zarzutu żądać uznania rozdzielności majątkowej za skuteczną w stosunku do masy upadłości, jeżeli w chwili powstania rozdzielności majątkowej nie wiedział o istnieniu podstawy do ogłoszenia upadłości, a powstanie rozdzielności majątkowej nie doprowadziło do pokrzywdzenia wierzycieli. Powództwo wnosi się do sądu upadłościowego. Sąd może zabezpieczyć powództwo przez ustanowienie zakazu zbywania lub obciążania mienia, które stanowiło majątek wspólny małżonków.
Ponadto, stosownie do art. 126 prawa upadłościowego:
1. Ustanowienie rozdzielności majątkowej umową majątkową jest skuteczne w stosunku do masy upadłości tylko wtedy, gdy umowa zawarta została co najmniej dwa lata przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, gdy umową majątkową ograniczono wspólność majątkową.
Bezskuteczność ustanowienia rozdzielności majątkowej ma to znaczenie, że w stosunku do masy upadłości nigdy ona nie powstała. Innymi słowy, wszystkie przedmioty majątkowe, które weszłyby do majątku wspólnego do dnia ogłoszenia upadłości, i tak znajdą się w masie upadłości, a syndyk będzie mógł dokonać ich sprzedaży. Pewnym rozwiązaniem może być tutaj orzeczenie przez sąd rozdzielności majątkowej z datą wsteczną, ponieważ termin jednego roku, o którym mowa w art. 125 ust. 1 prawa upadłościowego, liczy pomiędzy datą złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości a datą, z którą sąd ustanawia rozdzielność majątkową. Niekoniecznie musi to być dzień wydania wyroku, ale również np. data wytoczenia powództwa lub nawet data wcześniejsza. Orzeczenie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną wymaga oczywiście wykazania wyjątkowej sytuacji, uzasadniającej takie rozstrzygnięcie. W praktyce nie jest to jednak wykluczone.
Upadłość konsumencka obydwu małżonków
Przepisy prawne co prawda nie przewidują odrębnej procedury ogłoszenia upadłości konsumenckiej obydwojga małżonków, ale jest to możliwe. Polega to na tym, że upadłość konsumencka ogłaszana jest odrębnie w stosunku do każdego z małżonków i prowadzone są formalnie dwa odrębne postępowania. Jeżeli pomiędzy małżonkami istniała wspólność majątkowa małżeńska, przedmioty majątkowe ją tworzące wejdą w skład masy upadłości tego z małżonków, który jako pierwszy ogłosił upadłość. Nie zmienia to oczywiście faktu, że obydwoje mogą skorzystać z oddłużenia. Dla wierzycieli, wobec których małżonkowie byli odpowiedzialni solidarnie, również nie będzie to miało znaczenia. Warto zatem rozważyć skorzystanie z procedury upadłości konsumenckiej również w tym przypadku, aby wspólnie rozpocząć nowy start.
Upadłość konsumencka a kredyt we frankach
Bardzo często osobami, które stały się niewypłacalne, są kredytobiorcy tzw. kredytów frankowych. Można spotkać się z pytaniem, czy upadłość konsumencka znajdzie zastosowanie do osób posiadających kredyt we frankach. Oczywiście, że tak. Bardzo często z postępowania tego korzystają właśnie frankowicze, którzy wykorzystują możliwość oddłużenia i zaczęcia nowego życia już bez kredytu denominowanego w walucie obcej.
Koszty postępowania
Opłata od wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej wynosi 30 zł. Jeżeli dłużnik jest reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, np. adwokata, wówczas należy doliczyć jeszcze koszt opłaty od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.
Osobną kwestią jest wynagrodzenie za doradztwo związane z przygotowaniem wniosku o ogłoszenie upadłości, napisaniem tego wniosku oraz ewentualną reprezentacją przed sądem i syndykiem już po ogłoszeniu upadłości. Stawki będą tu zależne w głównej mierze od stopnia skomplikowania sprawy, jak również niezbędnego nakładu pracy.
Upadłość konsumencka Kancelaria Kraków
Upadłość konsumencka może budzić wiele sprzecznych emocji. Decyzja o złożeniu wniosku nie należy do łatwych i prostych. Trzeba wziąć pod uwagę wiele konsekwencji, w szczególności związanych z likwidacją masy upadłości i tym, że w przypadku istnienia wspólności ustawowej małżeńskiej, majątek nią objęty wchodzi do masy upadłości. Co do zasady skorzystanie jednak z dobrodziejstwa, jakim jest oddłużenie, może pomóc w rozwiązaniu problemów finansowych. Warto skorzystać z pomocy prawnika, który wyjaśni wszelkie wątpliwości związane z postępowaniem o ogłoszenie upadłości konsumenckiej i jednocześnie sprawnie przeprowadzi swojego Klienta przez tą procedurę.
Jeżeli potrzebowaliby Państwo pomocy prawnej w opisanym zakresie, zapraszam na spotkanie w Kancelarii Adwokackiej w Krakowie. Obszar mojej działalności obejmuje nie tylko Kraków, lecz również Katowice, Częstochowę, Kielce, Tarnów czy Rzeszów. W razie potrzeby pomoc prawna może być przy tym świadczona na terenie całego kraju, a spotkanie może odbyć się w trybie zdalnym przy zachowaniu odpowiednich środków bezpieczeństwa.
