Korupcja nie jedno ma imię. Do najpowszechniejszych przestępstw korupcyjnych zalicza się rzecz jasna łapownictwo urzędnicze (w formie biernej – czyn sprzedajności, jak i czynnej – czyn przekupstwa). Prawnokarna walka z korupcją nie ogranicza się jednak do wręczenia i przyjęcia łapówki przez osobę pełniącą funkcje publiczną.
Jako adwokat zajmuję się obroną w postępowaniach związanych w szczególności z następującymi przestępstwami:
- korupcja bierna (art. 228 k.k.)
- korupcja czynna (art. 229 k.k.)
- płatna protekcja bierna (art. 230 k.k.)
- płatna protekcja czynna (art. 230a k.k.)
- niedopełnieni obowiązków lub przekroczenie uprawnień (art. 231 k.k.)
- poświadczenie nieprawdy (art. 271 k.k.)
- korupcja menadżerska (art. 296a k.k.)
- korupcja wyborcza (art. 250a k.k.)
- korupcja farmaceutyczna (art. 128 prawa farmaceutycznego)
- korupcja dotycząca refundacji leków (art. 54 ustawy o refundacji leków)
- korupcja sportowa (art. 46 ustawy o sporcie)
- korupcja wierzycieli (art. 302 § 2 i 3 k.k.)
- udaremnienie lub utrudnienie przetargu publicznego (art. 305 k.k.)
Moja praktyka adwokacja obejmuje bardzo różne stany faktyczne, gdzie Klient stawał pod zarzutem korupcji. Warto wiedzieć, że chodź podstawa odpowiedzialności karnej za czyn korupcyjny może być różna, działania organów ścigania co do zasady wyglądają podobnie. To zwłaszcza w tych sprawach spotykam się z takimi działaniami CBA jak podsłuchy, nagrywanie rozmów audio i wideo oraz różnego typu prowokacje (tzw. tajni agencji „pod przykrywką”). Dzięki zdobytemu doświadczenie jestem w stanie dokładnie zweryfikować, czy podjęte czynności procesowe były zgodne z prawem, co może zawarzyć na wyniku postępowania dzięki wykluczeniu określonych dowodów z materiału dowodowego sprawy.
Jako adwokat praktykujący w dziedzinie prawa karnego oferuję Państwu:
- specjalistyczne doradztwo prawne;
- reprezentację na każdym etapie postępowania przygotowawczego lub sądowego.
- przygotowanie pism procesowych w tym zażaleń, apelacji oraz kasacji;
- przygotowywanie opinii prawnych związanych z ryzykami prawnokarnymi planowanych przedsięwzięć.
Jeżeli potrzebowaliby Państwo pomocy prawnej w opisanym zakresie, zapraszam na spotkanie w Kancelarii Adwokackiej w Krakowie.
Obszar mojej działalności obejmuje nie tylko Kraków, lecz również Katowice, Częstochowę, Kielce, Tarnów czy Rzeszów. W razie potrzeby pomoc prawna może być przy tym świadczona na terenie całego kraju, a spotkanie może odbyć się w trybie zdalnym przy zachowaniu odpowiednich środków bezpieczeństwa.
Warto wiedzieć:
W przypadku postawienia zarzutów o przestępstwo korupcyjne należy pamiętać o swoich prawach jako podejrzany/oskarżony. Jednym z najbardziej podstawowych praw jest oczywiście prawo do składania wyjaśnień (w tym na piśmie). Podejrzany jest jednak uprawniony także do odmowy składania wyjaśnień a także odmowy odpowiedzi na poszczególne pytania. Swojej decyzji nie musi przy tym w żaden sposób uzasadniać. Ponadto może on żądać, aby przy czynności przesłuchania obecny był jego adwokat. Prawo do skorzystania z pomocy obrońcy rozciąga się także na inne czynności procesowe. Warto pamiętać, aby przy pierwszym przesłuchaniu złożyć wniosek o końcowe zaznajomienie się z materiałami śledztwa lub dochodzenia. Dzięki temu możliwe będzie zapoznanie się z całością materiału dowodowego, który został zebrany przez organy ścigania, jeszcze przed skierowaniem sprawy do sądu. Będzie to podstawa to formułowania wniosków dowodowych, przemawiających na korzyść podejrzanego lub też to rozmów z prokuratorem na temat dobrowolnego poddanie się karze.
W sprawach związanych z korupcją bardzo często dochodzi do zatrzymania i tymczasowego aresztowania podejrzanych. Ma to związek przede wszystkim z prowokacjami, których dokonują funkcjonariusze CBA. W takiej sytuacji niezbędny jest szybki kontakt z adwokatem, który będzie mógł zgłosić swój udział w sprawie i uczestniczyć w czynnościach procesowych. Zapewni on należyte przestrzeganie i poszanowanie praw podejrzanego oraz będzie bronił interesów podejrzanego podczas posiedzenia aresztowanego, przedstawiając rzeczowe argumenty przemawiające przeciwko izolacją.
W sprawy dotyczące przestępstw korupcyjnych bardzo często angażuje się CBA, które jest wyspecjalizowaną komórką do walki z korupcją. Nierzadko dochodzi do sytuacji, gdy tajny agent dokonuje czynności z osobami podejrzewanymi w trakcie „dokonywania przestępstwa”. Towarzyszą temu również czynności operacyjne polegające na rejestracji obrazu i dźwięki. W grę wchodzą także podsłuchy – zarówno telefoniczne, jak i w pomieszczeniach. Uprawnienia CBA nie ograniczają się jednak do czynności operacyjnych, a rozciągają się również na dalszy etap postępowania przygotowawczego. Przed sądem zebrany w czasie śledztwa lub dochodzenia materiał prezentowany już będzie natomiast przez prokuratora.
Zasadniczą czynnością sprawczą przy przestępstwach korupcyjnych jest wręczenie lub przyjęcie korzyści majątkowej lub osobistej bądź ich obietnicy. Owa korzyść jest właśnie tym, co powszechnie nazywamy łapówką. Pod pojęciem korzyści majątkowej rozumiemy jakiekolwiek wymierne dobra, które można przeliczyć na polski pieniądz. Korzyść osobista zaspokaja natomiast interes niematerialny osoby przekupywanej, np. awans. Należy przy tym pamiętać, że określona korzyść nie musi dotyczyć bezpośrednio osoby, która ma ją przyjąć. Może ona być przeznaczona także dla osoby trzeciej.
Sama wysokość łapówki nie będzie miała znaczenia z perspektywy tego czy doszło do jej wręczenia lub przyjęcia. Innymi słowy kwota łapówki jest irrelewantna jeżeli chodzi o sam fakt popełnienia przestępstwa. Oczywiście nie jest tak, że kwota ta w ogóle nie ma znaczenia. Będzie ona bowiem brana pod uwagę przy wymiarze kary i ewentualnych rozmowach z Prokuraturą pod kątem zastosowania wniosku o dobrowolne poddanie się karze (popularny „depek” „DPK”).
Spornym jest, jak z perspektywy korupcji kwalifikować tzw. dowody wdzięczności, czyli prezenty wręczane różnym osobom pełniącym funkcje publiczne. Problem dotyczy przede wszystkim zawodu nauczyciela, gdzie zwyczajowo wręczane są upominki na koniec roku szkolnego lub akademickiego, oraz zawodu lekarza, gdzie nadal dosyć powszechne jest wręczanie prezentów po zakończonej terapii. Związek tych podarunków z pełnioną funkcją publiczną nie budzi raczej żądnych wątpliwości. Formalnie zatem można mówić o popełnieniu przestępstwa łapownictwa. Praktyka próbuje jednak znaleźć podstawy wyłączania odpowiedzialności karnej w takich wypadkach, powołując się na ukształtowany zwyczaj społeczny i brak ataku na dobro prawne.
Samo wręczenie korzyści majątkowej lub osobistej karalne oczywiście nie jest. Inaczej każda darowizna musiałaby być kwalifikowana jako łapówka. W sferze publicznej niedozwolone jest wręczanie i przyjmowanie korzyści, jeżeli ma to związek z pełnioną funkcją publiczną. Związek ten tłumaczy się w ten sposób, że łapówka powinna być traktowana jako wynagrodzenie za podjęcie określonych działań lub też zachęta do ich podjęcia. W grę wchodzi oczywiście także zaniechanie dokonania określonej czynności, np. niewręczenie mandatu. Orzecznictwo ukształtowało także pogląd, że wręczenie łapówki nie musi być związane na jedną konkretną czynnością. Wystarczające będzie stwierdzenie, że łapówka miała za zadanie „załatwić przychylność” danej osoby pełniącej funkcję publiczną.
W przypadku korupcji czynnej prawo karne przewiduje co do zasady tzw. klauzulę bezkarności, będącą odrębną podstawą wyłączenia karalności danego zachowania. Znajduje ona zastosowanie w stosunku do osób wręczających łapówkę w sytuacji, gdy łapówka została przyjęta, i ma za zasadnie rozbić solidarność pomiędzy wręczającym i przyjmującym korzyść. Jeżeli sprawca przestępstwa zawiadomi o tym fakcie organy ścigania zanim te powezmą wiedzę na ten incydentu i ujawni wszystkie istotne okoliczności popełnienia przestępstwa, zgodnie z wolą ustawodawcy nie będzie on wówczas podlegał karze.
W przypadku zarzutu popełnienia przestępstwa płatnej protekcji często stawiane jest przez podejrzanego pytanie, czy w sytuacji, gdy wpływy, na które się on powoływał, rzeczywiście nie istniały, zarzut płatnej protekcji jest zasadny. Odpowiedź na to pytanie jest niestety pozytywna: zarzut jest zasadny. Z perspektywy odpowiedzialności karnej za przestępstwo tzw. powoływania się na wpływy, istnienie samych wpływów jest irrelewantne. W zakresie, w jakim dobro prawne w postaci bezinteresowności instytucji publicznych zostało podważone, sprawca może ponieść karę.