Sąd Okręgowy w Warszawie w wyrokiem z dnia 26 lutego 2024 r. oddalił apelację towarzystwa ubezpieczeń Vienna Life od wyroku Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie zasądzającego na rzecz mojej Klientki kwotę 17.647,01 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu. Sąd uznał, jak wynika z ustnych motywów rozstrzygnięcia, że umowa polisolokaty MultiAsset Invest jest nieważna w całości.
Polisolokata MultiAsset Invest należy do grupy produktów, w skład której wchodzą również takie produkty jak Active Invest, Multi Saver, Capital+, Total Invest oraz Dividend Invest. Były one oferowane głównie w bankach jako „atrakcyjna alternatywa” w stosunku do lokat bankowych. W rzeczywistości były to produkty inwestycyjne o wysokim stopniu ryzyka. Na ich podstawie środki klientów były inwestowane w Fundusze Inwestycyjne Zamknięte (tzw. FIZ-y). Osoby, które zwracają się do mnie o pomoc, wskazują zazwyczaj, iż nie były informowane zarówno o możliwości utraty wszystkich pieniędzy, jak również – o możliwości wstrzymania odkupu certyfikatów inwestycyjnych (ryzyko płynnościowe). Wiele osób przedstawia je jako toksyczne aktywa, w które nigdy nie zainwestowaliby swoich oszczędności, gdyby wiedzieli dokładnie, na co się piszą.
Wracając jednak do wyroku z dnia 26 lutego 2024 r., w ramach ustnych motywów rozstrzygnięcia sąd skupił się na trzech argumentach przemawiających za nieważnością polisolokaty MultiAsset Invest. Po pierwsze, chodzi o iluzoryczność elementu ochronnego umowy ubezpieczenia, co prowadzi do sprzeczności umowy z naturą ubezpieczenia. Co prawda proporcja elementu ubezpieczeniowego do inwestycyjnego może być zachwiana na korzyść tego drugiego, niemniej element ochronny także musi występować i być realny. Jego brak prowadzi do upadku umowy. Umowa polisolokaty MultiAsset Invest nie gwarantowała tymczasem wypłata jakiegokolwiek świadczenia w przypadku śmierci ubezpieczonego. Świadczenie w przypadku śmierci odwoływało się w całości do wartości rachunku, którego wartość mogła być niemożliwa do ustalenia.
Po drugie, Sąd Okręgowy w Warszawie podkreślił, że konstrukcja umowy pozwalająca na inwestycje konsumentom dysponującym kwotą poniżej 40.000 euro prowadzi do ominięcia przepisów ochronnych ustawy o funduszach inwestycyjnych, co także pociąga za sobą nieważność umowy. Nie można bowiem akceptować sytuacji, w której „mali inwestorzy” będą wystawieni na ekspozycję ryzyka FIZ-ów. Produkt inwestycyjny powinien być tak skonstruowany, aby spełniać wymagania ustawy o funduszach inwestycyjnych.
W końcu po trzecie, sąd zwrócił uwagę, że konsument pozbawiony jest informacji o tym, kiedy może dojść do wstrzymania odkupu certyfikatów inwestycyjnych FIZ. Ta tzw. redukcja prowadzi do niemożliwości wypłaty świadczenia przez towarzystwo ubezpieczeń. Oczywistym jest zatem, że konsument powinien wiedzieć kiedy może to nastąpić, aby móc zweryfikować czy przyczyny wstrzymania wypłaty środków rzeczywiście zostały określone w statucie. Przy zawieraniu umowy konsumentowi przekazano natomiast jedynie wyciąg ze statutu FIZ, który nie zawierał informacji o podstawach redukcji odkupu certyfikatów. Zdaniem Sądu Okręgowego w Warszawie jest to również poważny zarzut pod adresem konstrukcji samego produktu.
Z uwagi na charakter ustnych motywów sąd nie miał możliwości odniesienia się do wszystkich argumentów zaprezentowanych w procesie. Z niecierpliwością czekam zatem na uzasadnienie pisemne, w którym poruszone będą pozostałe kwestie. Osoby zainteresowane odsyłam zarazem do odrębnego wpisu dot. możliwości unieważnienia polisolokaty.
Wydany wyrok napawa optymizmem i daje nadzieję na odzyskanie pieniędzy wszystkim osobom, które niekorzystnie ulokowały swoje oszczędności w taki produkt jak MultiAsset Invest i czują się “oszukani”. Mam nadzieję, że korzystna dla konsumentów linia orzecznicza, która ostatnio zaczyna się kształtować, będzie utrzymana.
Jeżeli potrzebowaliby Państwo pomocy prawnej w opisanym zakresie, zapraszam na spotkanie w Kancelarii Adwokackiej w Krakowie. Obszar mojej działalności obejmuje nie tylko Kraków, lecz również Katowice, Częstochowę, Kielce, Tarnów czy Rzeszów. W razie potrzeby pomoc prawna może być przy tym świadczona na terenie całego kraju, a spotkanie może odbyć się w trybie zdalnym przy zachowaniu odpowiednich środków bezpieczeństwa.
