Blog

Jak wnieść aport do spółki

W jednym z poprzednich wpisów zajęłam się tematem rejestracji spółki z o.o. spółki komandytowej przez Internet. Wspominałam tam, że w późniejszym czasie poruszę kwestię wnoszenia składników majątkowych do spółki. I oto jest. Poniżej znajdują się podstawowe informacje dotyczące tego, w jaki sposób spółkę można wyposażyć w majątek niezbędny do działania. Pytanie brzmi: jak wnieść aport do spółki?

Spis treści

Zobowiązanie wspólników w umowie spółki do wniesienia wkładów

Aby spółka otrzymała jakieś przysporzenie majątkowe musi zaistnieć ku temu tytuł prawny. Musi powstać podstawa, mająca swoje oparcie w przepisach, w oparciu o którą spółka stanie się właścicielem określonych składników majątkowych. Tytułem prawnym do wniesienia do spółki przedmiotów majątkowych jest zobowiązanie wspólników do wniesienia wkładów. Jednym z głównych podziałów wkładów jest podział na wkłady pieniężne i niepieniężne, czyli tzw. aport. Co do tych pierwszych, raczej nie jest potrzebne szersze uzasadnienie. Chodzi tu po prostu o środki pieniężne które spółka otrzymuje od wspólników. Wkładami niepieniężnymi są natomiast wszystkie inne niż pieniądze składniki majątkowe: ruchomości, nieruchomości, wierzytelności, papiery wartościowe itp.

Zdarza się jednak i tak, że wspólnicy nie przewidzą na początku istnienia spółki wszystkich potrzeb nowego podmiotu. Może to wynikać także z tego powodu, że na przysłowiowym starcie nie dysponują sami odpowiednimi zasobami majątkowymi. Jak wnieść aport do spółki, jeżeli w trakcie działalności spółki pojawia się potrzeba „dołożenia” dodatkowego majątku? Konieczna jest w tym przypadku zmiana umowy spółki (co dotyczy spółek osobowych) lub podwyższenie kapitału (co dotyczy spółek kapitałowych).

Jak wnieść aport do spółki osobowej?

Elementem niezbędnym dla ważności umowy spółki osobowej jest określenie wkładów poszczególnych wspólników. W przypadku następczego wnoszenia do spółki przedmiotów majątkowych zmianie podlegają te postanowienia umowy spółki, które określają wkłady. Należy pamiętać, że jeżeli do przeniesienia jakiegoś składnika majątkowego, np. nieruchomości, konieczna jest forma szczególna (np. forma aktu notarialnego), także umowa spółki lub jej zmiana powinna być dokonana w takiej formie.

Jak wynika z art. 48 § 3 k.s.h., prawa, które wspólnik zobowiązuje się wnieść do spółki, uważa się za przeniesione na spółkę (chyba, że inaczej postanowiono w umowie spółki). Przepis ten stanowi de facto powtórzenie semantycznej treści art. 155 § 1 k.c. Zgodnie z tym przepisem, umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Oznacza to, że samo zawarcie umowy spółki jest wystarczające, aby stała się ona właścicielem przedmiotów majątkowych. Zauważyć niemniej trzeba, że spółka nabywa osobowość prawną z momentem rejestracji w rejestrze przedsiębiorców. Dopiero po tym zdarzeniu możemy zatem mówić, że spółka nabyła określone składniki majątkowe.

Czy można wnieść nieruchomość do spółki osobowej?

W powyższym kontekście problematyczna staje się kwestia wniesienia do spółki osobowej nieruchomości. Zgodnie z art. 157 k.c., własność nieruchomości nie może być przeniesiona pod warunkiem ani z zastrzeżeniem terminu. Jeżeli natomiast umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości została zawarta pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu, do przeniesienia własności potrzebne jest dodatkowe porozumienie stron, obejmujące ich bezwarunkową zgodę na niezwłoczne przejście własności. Przyjmuje się w związku z tym, że nawet po zawarciu umowy spółki w formie aktu notarialnego, konieczne staje się zawarcie umowy rozporządzającej, na podstawie której dojdzie do bezwarunkowego przeniesienia własności nieruchomości. Umowa taka zawierana jest dopiero do zarejestrowaniu spółki w rejestrze przedsiębiorców. Do tego bowiem czasu nie jest wiadome, czy spółka w ogóle powstanie. Co istotne, nie ma obecnie przepisu, który przyznawałby spółce jawnej status „w organizacji”, jak w przypadku spółek kapitałowych. Gdyby tak było, zdolność prawna przysługiwałaby jej jeszcze przed rejestracją.

Powyższy problem nie występuje w przypadku spółek osobowych, które już istnieją. Wówczas należy przyjąć, że sama umowa zmieniająca umowę spółki odnosi skutek rozporządzający i przenosi własność nieruchomości na spółkę. W praktyce spotkałam się jednak ze stanowiskiem notariusza, że także w tym wypadku konieczne jest zawarcie odrębnej umowy rozporządzającej.

Jak wnieść aport do spółki kapitałowej?

W przypadku spółek kapitałowych wkłady wnosi się na pokrycie kapitału zakładowego. Celem wyposażenia spółki w dodatkowe składniki majątkowe nie wystarczy zatem sama zmiana postanowień umowy spółki z o.o. lub też statutu spółki akcyjnej. Jak wnieść aport do spółki kapitałowej? Niezbędne jest podwyższenie kapitału zakładowego. Nowe udziały lub akcje obejmowane są przez dotychczasowych lub nowych wspólników, a wkłady wnoszone są na pokrycie nowoutworzonych udziałów lub akcji.

Wnoszenie aportu do spółki z o.o.

Przyjmuje się, że sama czynność zawarcia umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością prowadzi do przeniesienia własności rzeczy, w tym nieruchomości. Potwierdził to również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 sierpnia 2014 r. (II CSK 740/13). Z chwilą zawarcia umowy spółki powstaje bowiem spółka w organizacji, która posiada zdolność prawną.

Odmiennie wygląda natomiast sytuacja w przypadku podwyższenia kapitału zakładowego. Następuje ono na podstawie dwóch odrębnych czynności: uchwały o podwyższeniu kapitału i oświadczenia o objęciu udziałów. Konieczne będzie w związku z tym zawarcie odrębnej umowy rozporządzającej danym składnikiem majątkowym. Przepis art. 155 § 1 k.c., będący podstawą dla skutku zobowiązująco-rozporządzającego, stosuje się bowiem wyłącznie do umów. Jak podkreślił Sąd Najwyższy w wyroku z 19 października 2006 r. (V CSK 215/06), w przypadku podwyższenia kapitału zakładowego nie dochodzi do zawarcia umowy w rozumieniu wskazanego przepisu. Spółka, której kapitał jest podwyższany, nie składa tymczasem żadnego oświadczenia przez zarząd – organ uprawniony do reprezentacji. (Notabene, teoretycznie można by zająć stanowisko odmienne. Wzgląd na bezpieczeństwo transakcji przemawia jednak za trzymaniem się wytycznych Sądu Najwyższego.)

Wnoszenie aportu do spółki akcyjnej

Jak wnieść aport do spółki akcyjnej? Zarówno na etapie tworzenia spółki, jak i podwyższania jej kapitału zakładowego, konieczne jest przygotowanie odrębnej umowy przenoszącej własność składnika majątkowego na spółkę. Dzieje się tak dlatego, że przy zakładaniu spółki akcyjnej nie zawiera się umowy pomiędzy akcjonariuszami. Założyciele podpisują statut, a następnie akcjonariusze składają oświadczenia o objęciu akcji. Mogą być to z resztą inne osoby niż sami założyciele. Nie można tu zatem mówić o umowie, która w myśl art. 155 § 1 k.c. stanowiłaby podstawę rozporządzenia. Podwyższenie kapitału zakładowego wygląda tak samo, jak w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Skoro nie mamy tu do czynienia z umową, niezbędne będzie przygotowanie osobnych umów przenoszących własność.

Wnoszenie aportem do spółki całego przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa

Czasami wspólnicy nie wnoszą do spółki poszczególnych składników majątkowych lecz całe przedsiębiorstwo. Zgodnie z Kodeksem cywilnym jest to zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Zalet takiego rozwiązania jest kilka. Po pierwsze mamy wówczas pewność, że do spółki zostaną wniesione wszystkie składniki majątkowe, które dotychczas były używane do prowadzenia działalności gospodarczej. Po drugie, z uwagi na kwestie podatkowe. Do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części nie stosuje się bowiem przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Ponadto, w przypadku wniesienie przedsiębiorstwa aportem do spółki kapitałowej (spółka z o.o. lub spółka akcyjna) przychód z tytułu wniesienia takiego wkładu jest zwolniony od podatku dochodowego od osób fizycznych. Na marginesie można jedynie wskazać, ze w przypadku spółek osobowych, wniesienia jakiegokolwiek aportu jest zwolnione z PIT.

Inny niż aport sposób na wniesienie przedmiotu majątkowego do spółki

Powyżej opisane możliwości wniesienia przedmiotów majątkowych do spółki są ze swojej istoty nakierowane na wyposażenie spółki w majątek. Taki jest ich cel. Oczywiście, w konkretnych okolicznościach wyjściem może być zawarcie ze spółką zwykłych umów cywilnoprawnych, takich jak darowizna czy sprzedaż. Nie jest to wykluczone! Wówczas należy się jednak liczyć z wszelkimi konsekwencjami takiego działania, w tym obowiązkiem zapłaty podatku od czynności prawnych.

Odpowiedź na pytanie, jak wnieść aport do spółki, jest zatem złożona. Zależy to przede wszystkim od tego, czy mówimy o spółce osobowej, czy o spółce kapitałowej. Ewentualne spory teoretyczne nie upraszczają sytuacji i zawsze należy poszukiwać rozwiązania, które w praktyce będzie najbezpieczniejsze i zapewni skuteczne przesunięcie majątkowe do spółki.

Jeżeli potrzebowaliby Państwo pomocy prawnej w opisanym zakresie, zapraszam na spotkanie w Kancelarii Adwokackiej w Krakowie. Obszar mojej działalności obejmuje nie tylko Kraków, lecz również Katowice, Częstochowę, Kielce, Tarnów czy Rzeszów. W razie potrzeby pomoc prawna może być przy tym świadczona na terenie całego kraju, a spotkanie może odbyć się w trybie zdalnym przy zachowaniu odpowiednich środków bezpieczeństwa.

dr Aleksandra Rychlewska-Hotel, adwokat

dr Aleksandra Rychlewska-Hotel, adwokat

Jestem adwokatem specjalizującym się w prawie karnym. Ukończyłam studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie uzyskałam również stopień doktora nauk prawnych z dziedziny prawa karnego. Jestem członkiem Izby Adwokackiej w Krakowie. Więcej o mnie...

Bezpieczeństwo prawnokarne
Jak mogę Państwu pomóc?
Zakres pomocy prawnej różnić się będzie w zależności od Państwa roli w postępowaniu karnym: osoba oskarżona bądź pokrzywdzona. Odrębna oferta kierowana jest także do jednostek organizacyjnych, gdzie pomoc prawna ma zasadniczo charakter pozaprocesowy.
sprawy karne - osoba pokrzywdzona

Pokrzywdzony

sprawy karne - jednostka organizacyjna

Jednostka organizacyjna

Kontakt