Wiele osób dochodzi dzisiaj roszczeń z umów ubezpieczenia z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi, czyli z popularnych polisolokat. Jednym z pytań, które częściej pojawia się w tym kontekście, jest okres przedawnienia roszczenia przysługujące konsumentom. Polisolokaty przedawnienie to ważki temat. Chodzi tu głównie o przedawnienie roszczeń związanych z tzw. opłatami likwidacyjnymi, świadczeniem wykupu czy też wartością wykupu. Dotyczyły one w szczególności następujących towarzystw ubezpieczeniowych:
Spis treści
- Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. Vienna Insurance Group (dawniej Skandia Życie Towarzystwo Ubezpieczeń S.A.)
- UNIQUA Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. (dawniej AXA Życie Towarzystwo Ubezpieczeń S.A.)
- „Generali Życie” Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A.
- COMPENSA Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. Vienna Insurance Group
- Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie Europa S.A.
- MetLife Towarzystwo Ubezpieczeń i Reasekuracji S.A.
Niniejszy tekst ma pomóc w odpowiedzi na to pytanie. W razie dodatkowych wątpliwości – zapraszam do kontaktu.
Polisolokaty przedawnienie
Roszczenia wynikające z polisolokat, jak każde roszczenia majątkowe, podlegają przedawnieniu. W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 10 sierpnia 2018 r., sygn. akt: III CZP 13/18:
„W umowie ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym roszczenie o wypłatę wartości wykupu ubezpieczenia, nie stanowiącej kosztów udzielonej ochrony ubezpieczonej, przedawnia się w terminie określonym w art. 118 KC.”
Przepis art. 118 k.c. przewiduje natomiast, że termin przedawnienia wynosi lat 6. Zaznaczyć tu jednak trzeba, że w roku 2018 przywołany przepis został znowelizowany. Zgodnie z jego poprzednią treścią termin przedawnienia wynosił 10 lat. Jaki zatem termin należy stosować do roszczeń o zwrot opłaty likwidacyjnej oraz roszczeń związanych z nieważnością polisolokaty?
Opłata likwidacyjna przedawnienie
W przypadku roszczeń o zwrot opłaty likwidacyjnej należy wyróżnić dwa okresy. Zgodnie bowiem z postanowieniami ustawy nowelizującej art. 118 k.c., do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie nowych przepisów (czyli przed 9 lipca 2018 r.) stosuje się przepisy w brzmieniu dotychczasowym. Za moment powstania roszczenia o zwrot opłaty likwidacyjnej należy tymczasem uznać moment rozwiązania umowy. Wyprowadzić trzeba stąd wniosek, iż roszczenia z umów rozwiązanych przed 9 lipca 2018 r. przedawniają się z upływem 10-letniego okresu, a roszczenia z umów rozwiązanych później podlegają krótszemu, 6-letniemu okresowi przedawnienia.
Warto w tym miejscu jednak przytoczyć stanowisko Sądu Najwyższego, wyrażone w uchwale z dnia 14 stycznia 2022 r. (sygn. akt: III CZP 61/22). Mianowicie:
„Początek biegu terminu przedawnienia roszczenia konsumenta będącego ubezpieczonym lub ubezpieczającym z tytułu zwrotu świadczenia nienależnego, związanego z pobraniem przez ubezpieczyciela w trakcie trwania umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym opłat nie stanowiących kosztów udzielonej ochrony ubezpieczeniowej, na podstawie niedozwolonych postanowień umownych (art. 3851 KC), nie może rozpocząć się zanim konsument dowiedział się lub, rozsądnie rzecz ujmując, powinien dowiedzieć się o niedozwolonym charakterze postanowienia.”
Oznacza to, że konsument, który w momencie rozwiązywania umowy polisolokaty, nie wiedział o niedozwolonym charakterze postanowień dotyczących opłaty likwidacyjnej, może nadal dochodzić swoich roszczeń, jeżeli o swoich prawach dowiedział się później. Interpretacja zaprezentowana przez Sąd Najwyższy jest bardzo korzystna i otwiera drogę do odzyskania pieniędzy wielu osobom, które odzyskanie swoich roszczeń uważały już za bezpowrotnie stracone.
Unieważnienie polisolokaty przedawnienie
W przypadku nieważności umowy polisolokaty, za początkowy moment okresu przedawnienia należy uznać moment wpłacenia składki ubezpieczeniowej. Jeżeli składek było więcej, wówczas dla każdej ze składek termin przedawnienia będzie liczony osobno. W niektórych przypadkach może to oczywiście oznaczać, że roszczenie stało się już przedawnione.
Trzeba tutaj jednak zwrócić uwagę na następującą okoliczność. Jeśli konsument otrzymał jakiekolwiek pieniądze od towarzystwa ubezpieczeń, to można przyjąć, że zostały one zaliczone na poczet najdawniejszych roszczeń (tych przedawnionych), a więc są one tak czy inaczej już zapłacone, a w postępowaniu dochodzone są tylko roszczenia nieprzedawnione. Ponadto, można argumentować na zasadzie analogii, że – podobnie jak w przypadku roszczeń o zwrot opłaty likwidacyjnej – termin przedawnienia nie może się rozpocząć zanim konsument dowiedział się o niedozwolonym charakterze umowy. Argument ten może być zasadny zwłaszcza wówczas, gdy nieważność całej umowy jest związana z abuzywnością niektórych jej postanowień. Szerzej na temat nieważności piszę w tekście pt. Unieważnienie polisolokaty.
Kancelaria Polisolokaty Kraków
Kwestia przedawnienia roszczeń wynikających z umowy polisolokaty nie jest jednoznaczna. Warto zatem skonsultować się w kancelarii prawnej w zakresie możliwych do dochodzenia roszczeń i tego, w jakim czasie powinno się podjąć działania. Doświadczony prawnik może dostrzec możliwość odzyskania pieniędzy tam, gdzie wcześniej wydawało się to niemożliwe właśnie z uwagi na przedawnienie. W naszej Kancelarii wstępna analiza sprawy jest bezpłatna, a więc warto skorzystać z tej możliwości, aby ustalić jakie prawa przysługują w przypadku zawartej umowy.
Jeżeli potrzebowaliby Państwo pomocy prawnej w opisanym zakresie, zapraszam na spotkanie w Kancelarii Adwokackiej w Krakowie. Obszar mojej działalności obejmuje nie tylko Kraków, lecz również Katowice, Częstochowę, Kielce, Tarnów czy Rzeszów. W razie potrzeby pomoc prawna może być przy tym świadczona na terenie całego kraju, a spotkanie może odbyć się w trybie zdalnym przy zachowaniu odpowiednich środków bezpieczeństwa.
